پژوهش در ریاضی
فعّال بودن دانشآموزان در امر یادگیری، آنان را در مسیری از حرکت و فعّالیّت قرار میدهد. فراگیران در ضمن این فعّالیّتها با مشکلاتی مواجه میشوند و ناچار خواهند بود که در جهت رفع این مشکل، کنجکاوانه مراحل پیشرفت کارها را بررسی نمایند و راهحلهای تازه و خلّاقی را تجربه کنند که این امر موجب یادگیری آنان در درس مورد نظر میشود.
مفاهیم ریاضی، یکی از اثر بخشترین و کارآمدترین مواد درسی میباشد. ریچارد کورانت، در این زمینه میگوید: «ریاضیات یکی از عالیترین تراوشهای اندیشهی آدمی است که منعکس کنندهی ارادهی انسان و نشان دهندهی سیر عقلی و میزان علاقهی بشر به کمال و زیبایی است.» نقش بنیادی علم ریاضی در پیشبرد سایر علوم و فنون نیز مورد پذیرش همگان است، به طوری که نرسیدن به اهداف آموزشی درس ریاضی موجب ضعف، ناتوانی و دست نیافتن به اهداف مربوط به پیشرفت علوم و فنون دیگر خواهد بود.[1]
با توجه به مطالب یاد شده، آشکار میگردد که نقش و جایگاه درس ریاضی در زندگی انسان دارای اهمیت بسیاری است. اما سؤال این است که، چرا فقط معدودی از معلمان و دبیران در صدد رفع مشکلات ریاضی دانشآموزان هستند؛ در صورتی که نتایج ارزشیابی درس ریاضی اغلب فراگیران رضایت بخش نمی باشد! به راستی چرا اکثر فرهنگیان از انجام پژوهش در این زمینه تردید دارند؟
در همین راستا مولف که خود مدرس دورههای ضمن خدمت درس اقدام پژوهی می باشد، به دنبال پاسخی برای یافتن سوال مورد نظر بود و پس از مصاحبه با بسیاری از فرهنگیان مقاطع مختلف تحصیلی در نواحی چهارگانه استان قم به این نتیجه دست یافت که بسیاری از فرهنگیان به پیشینهی عملی تحقیقات درس ریاضی دسترسی نداشتهاند، بنابر این از انجام پژوهش در این زمینه امتناع میورزند.
بر این اساس، کتاب حاضر مجموعهی اقدام پژوهیهای درس ریاضی فرهنگیان استان قم از دوره اول تا دوره شانزدهم است و هدف آن، علاوه بر آشنایی بیشتر پژوهشگران با پیشینههای عملی تحقیقات درس ریاضی، فراهم آوردن بستری مناسب جهت سهولت دستیابی به راهکارهای اجراشده در این نوع پژوهش نیز میباشد.
نتایح کشوری اقدام پژوهی

همکار گرامی و دوست ارجمند سرکار خانم علی آبادی برگزیده شدن جنابعالی را به عنوان معلم پژوهنده برتر کشوری در دوره ی شانزدهم اقدام پژوهی تبریک عرض نموده و برایتان آرزوی شادکامی و بهروزی دارم.
رابطه ی صبحانه و قدرت یادگیری کودکان
تحقیقات نشان می دهد که خوردن صبحانه کافی و مناسب قدرت یادگیری کودکان را بالا می برد. افزایش نسبی قند خون به دنبال صرف صبحانه موجب بهبود عملکرد مغز و تامین انرژی لازم برای فعالیت روزانه می شود. در حالی که نخوردن صبحانه اثرات منفی بر یادگیری دانش آموزان برجای گذاشته و در نتیجه بر اثر مختل شدن فعالیت طبیعی مغز، یادگیری و تمرکز حواس کاهش می یابد. کودکانی که از خوردن صبحانه امتناع می ورزند، در انجام تکالیف ریاضی کارایی کمتری داشته و قدرت خلاقیت و ابتکار آن ها کاهش می یابد.
با حذف صبحانه وعده های غذایی مواد مغذی که در این وعده دریافت می شود، در وعده های دیگر جایگزین نخواهد شد و فرد را دچار کمبود کالری، ویتامین ها و املاح می کند. در وعده صبحانه دانش آموزان، نان به عنوان منبع تامین انرژی، پنیر یا تخم مرغ به عنوان یک منبع پروتئین و شیر برای تامین پروتئین و کلسیم باید گنجانیده شود.
کره همراه با مربا یا عسل و یا خرما بخشی از انرژی مورد نیاز روزانه را تامین می کند، علاوه بر آن کره منبع خوبی از ویتامینهای محلول در چربی مانند ویتامین A و D است. البته شیر اهمیت خاصی در رژیم غذایی دانش آموزان دارد. شیر حاوی مواد مغذی مهم از جمله پروتئین، کلسیم، فسفر و بعضی از انواع ویتامین های گروه B و ویتامین A است که به خانواده ها توصیه می شود حتی الامکان از شیرهای پاستوریزه کم چربی استفاده کنند.
به والدین توصیه می شود که صبحانه را به عنوان یک وعده غذایی مهم تلقی کنند و همگی به دور یک سفره به صرف صبحانه بپردازند تا تشویقی برای کودکان باشد. حتی الامکان شام در ساعات ابتدای شب صرف شود و کودکان زودتر بخوابند تا صبح برای صرف صبحانه اشتهای لازم را پیدا کنند.
تنوع در مواد صبحانه سبب جلب کودکان و نوجوانان به مصرف صبحانه می شود و این روش در سنین بالاتر هم رغبت افراد را به صرف صبحانه افزایش می دهد. استفاده از انواع آب میوه طبیعی در کنار صبحانه می تواند به تغییر ذائقه در زمان صرف غذا و افزایش تمایل به صرف صبحانه کمک کند.
پژوهش های دوره شانزدهم
هم چنین به همکاران گرامی که قصد انجام پژوهش را دارند پیشنهاد می کنم قبل از انجام طرح، چند جلد کتاب در این زمینه مطالعه نموده تا با یک برنامه ریزی خوب کارشان را شروع کنند.
همان طور که آقای دکتر احمدی نیز در مجله شوق تغییر جلد 6 نوشته اند:« ذهنی که به داشتن برنامه و برداشتن گام به گام مطابق طرح از پیش تعیین شده عادت داشته باشد، در تمامی موقعیت ها بهترین و مناسب ترین برنامه ها را ارائه می دهند و به همین سبب در تحقق اهداف و مقاصد از پیش تعیین شده، موفق تر خواهد بود.»
امید آن دارم در سال تحصیلی جدید، شاهد پژوهش هایی که حاصل تجربیات همکاران گرامی خواهد بود باشیم.
و اما چند کتاب پیشنهادی در زمینه پژوهش در عمل ( اقدام پژوهی):
- قاسمی پویا اقبال. (۱۳۸۹). راهنمای پژوهش در عمل. تهران: نشر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
- دلاور علی. ( ۱۳۸۶). روش های تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی. تهران: دانشگاه پیام نور.
- مک نیف جین و همکاران. (۱۳۸۲). اقدام پژوهی. ( مترجم: محمد رضا آهنچیان). تهران: رشد.
- ایرانی یوسف. بختیاری ابوالفضل. ( ۱۳۸۲). روش های تحقیق عملی. تهران: لوح زرین.
- مجدفر مرتضی. سلیقه دار لیلا و اصلانی ابراهیم(۱۳۹۱). آموزگاران و پژوهش های دانش آموزی. تهران: انتشارات مدرسه. ( یک فصل تحت عنوان اقدام پژوهی دارد)
- مجدفر مرتضی. سلیقه دار لیلا و اصلانی ابراهیم(۱۳۹۲). مدیران مدرسه ها و پژوهش. تهران: انتشارات مدرسه. ( تمامی روشهای پژوهشی که می تواند توسط مدیران مدرسه ها به کار گرفته شود را توضیح می دهد.)
- مجدفر مرتضی. سلیقه دار لیلا و اصلانی ابراهیم(۱۳۹۲).دانش آموز/ خانواده و تفکر پژوهشی. تهران: انتشارات مدرسه. ( وظایف خانواده ها را در ارتباط با تفکر پژوهشی نشان می دهد. )

با سلام و عرض ادب خدمت دوستان عزیز و همکاران خوبم. با توجه به درخواست مکرر برخی از شما بزرگواران جهت تبادل تجربه و بررسی پژوهش ها, آدرس ایمل خود را ارائه می نمایم: